Xin chào các em! Trong chuyên mục soạn văn ngày hôm nay, Soạn Văn sẽ hướng dẫn các em soạn bài: Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh. Các em có thể tham khảo để chuẩn bị cho bài giảng trên lớp của thầy cô thật tốt nhé!

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả (các em tham khảo phần giới thiệu tác giả Hữu Thỉnh trong SGK Ngữ văn 9 Tập 2).

2. Tác phẩm

* Xuất xứ: Bài thơ Sang thu được sáng tác vào mùa thu năm 1977, được in trong tập Từ chiến hào đến thành phố.

* Thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ.

* Bố cục: Bài thơ có thể được chia làm 3 đoạn:

  • Phần 1: khổ thơ đầu: Những tín hiệu giao mùa
  • Phần 2: khổ thơ thứ 2: Bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa
  • Phần 3: khổ thơ thứ 3: Những suy tư và chiêm nghiệm của nhà thơ.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Sự biến đổi của đất trời sang thu được Hữu Thỉnh cảm nhận bắt đầu từ những tín hiệu chuyển mùa: hương ổi phả vào gió se, gió thu giăng mắc chầm chậm, dòng sông dềnh dàng trôi, những cánh chim bắt đầu vội vã, đám mây hạ - thu, nắng cuối hạ vơi dần cơn mưa. Tâm trạng tác giả ngỡ ngàng, bâng khuâng qua các từ "bỗng, hình như". Sau đó nhà thơ gợi tả bằng những hình ảnh dòng sông, bầy chim, đám mây, hiện tượng nắng, mưa, sấm trên hàng cây đứng tuổi.

Câu 2:

Sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ về những biến chuyển trong không gian lúc sang thu:

  • Hương vị: mùi ổi chín - trái cây mùa thu.
  • Cảm nhận bằng xúc giác: gió se, sương, thời tiết se se lạnh của mùa thu.
  • Hình ảnh vạn vật đang chuyển mình: sông dềnh dàng, chim vội vã, đám mây mùa hạ "vắt nửa mình sang thu" (hình ảnh nhân hóa).

Câu 3:

* Theo em, nét riêng của thời điểm giao mùa hạ - thu được Hữu Thỉnh thể hiện đặc sắc nhất qua câu thơ: "Có đám mây mùa hạ - Vắt nửa mình sang thu". Đây là hình ảnh nhân hóa , đầy liên tưởng gợi hình, gợi cảm, một ranh giới mơ hồ, nên thơ.

* Hai dòng thơ cuối:

Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi.

  • Ý nghĩa tả thực: những tiếng sấm đã không còn bất ngờ nữa, sấm gắn liền với những cơn mưa rào mùa hạ quen thuộc và cũng đã bớt dần.
  • Ý nghĩa ấn dụ: Sấm là đại diện cho những điều bất thường, dữ dội trong cuộc sống hằng ngày, "hàng cây đứng tuổi" là những người từng trải. Con người bình thản sẽ bình thản hơn, trưởng thành hơn, điềm đạm chín chắn hơn với những bão tố của cuộc đời.

Soạn Văn chúc các em học tập tốt!