Xin chào các em! Trong chuyện mục soạn bài ngay hôm nay, Soạn Văn sẽ giới thiệu đến các em bài soạn: Bức tranh của em gái tôi. Đây là một truyện ngắn rất hay của nhà văn Tạ Duy Anh trong chương trình Ngữ văn 6 Tập 2. Hi vọng bài soạn này sẽ cung cấp cho các em một số kiến thức cơ bản để các em có thể chuẩn bị thật tốt cho bài giảng trên lớp nhé!

I. Tác giả, tác phẩm

1.  Tác giả (mời các em tham khảo SGK Ngữ văn 6 Tập 2)

2. Tóm tắt tác phẩm

Truyện kể về một cô bé tên là Kiều Phương có năng khiếu về hội họa, em có một người anh trai và được anh trai đặt cho biệt danh là Mèo. Khi tài năng của em gái được phát hiện, người anh trai cảm thấy buồn vì thấy mình vô dụng, không có tài năng gì, bị mọi người lãng quên. Từ đó cậu nảy sinh thái độ hay cáu gắt, khó chịu và không thể thân với em gái như trước được nữa. Đứng trước bức tranh đạt giải nhất của em gái trong cuộc thi, cậu cảm thấy xấu hổ, bất ngờ với hình ảnh mình qua cái nhìn của em. Từ đó, người anh hiểu ra những yếu kém của mình, và hiểu được tâm hồn, tấm lòng nhân hậu của cô em gái.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Các em có thể kể tóm tắt: Kiều Phương là một cô bé hay lục lọi đồ vật và bôi bẩn lên mình. Người anh trai đã đặt biệt hiệu cho cô bé là Mèo. Nhờ bé Quỳnh mà chú Tiến Lê - một họa sĩ đã phát hiện ra tài năng hội họa của Kiều Phương. Cả nhà đều vui mừng.

Câu 2:

a) Theo em, nhân vật chính trong truyện là Kiều Phương và người anh trai. Tuy nhiên, có thể thấy nhân vật người anh trai là nhân vật mà tác giả muốn thể hiện chủ đề, thái độ và cách ứng xử trước tài năng và thành công của người khác. Cũng không sai khi nói rằng nhân vật người anh là nhân vật quan trọng nhất trong câu chuyện.

b) Truyện được kể theo lời của nhân vật người anh trai. Cách kể này có tác dụng tạo nên sự gần gũi về tâm lý của nhân vật người anh và Kiều Phương. Mặt khác, cách kể này còn giúp cho nhân vật kể chuyện tự soi xét, đánh giá những tình cảm, ý nghĩ của mình, bộc lộ một cách chân thành những ý nghĩa thầm kín.

Câu 3:

a) Diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh qua những thời điểm:

  • Từ trước cho đến khi thấy em giá từ chế màu vẽ: người anh trai tỏ ra là người lớn, đặt tên cho em là Mèo, cho rằng việc chế màu là việc của trẻ con
  • Khi tài năng hội họa ở em gái được phát hiện: người anh có cảm giác mặc cảm, tự ti, cảm thấy mình thua kém, ghen tỵ.
  • Khi lén xem những bức tranh của em gái: anh trút tiếng thở dài thể hiện người anh đã thực sự công nhận tài năng của em gái và sự kém cỏi của mình.
  • Khi đứng trước bức tranh "Anh trai tôi" đạt giải nhất của em gái trong phòng trưng bày: người anh ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ.

b) Sau khi tài năng hội họa của em gái mình được phát hiện, người anh lại có tâm trạng không thể thân với em gái như trước được nữa bởi vì:

  • Người anh cảm thấy mình bất tài, vô dụng, thua kém em
  • Anh cảm thấy mọi người chỉ chú ý đến em gái, còn anh thì như người thừa trong gia đình
  • Ghen tỵ với em gái

c) Tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh "Anh trai tôi" của em gái : Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Ban đầu, anh cảm thấy ngỡ ngàng là vì quá bất ngờ, hãnh diện là bởi thấy mình rất đẹp, cả về mặt lý trí lẫn tâm hồn, khuôn mặt "tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ", xấu hổ là do hối hận bởi mình không xứng đáng với vẻ đẹp tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái mình.

Câu 4:

Đoạn kết của câu chuyện này rất hay, người anh muốn khóc và không thể thốt ra được những suy nghĩ trong đầu: "Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy". Chi tiết này cho thấy người anh đã nhận ra những điều không phải của mình. Anh thừa nhận, anh chưa được đẹp như người anh ở trong tranh, mà trước đó anh còn ghen tỵ, xa lánh em, nên giờ đây, đứng trước lòng nhân hậu và vẻ đẹp tâm hồn của em gái mình, anh cảm thấy xấu hổ, muốn khóc mà không khóc được, muốn nói mà lời không thốt ra được.

Câu 5:

Qua câu chuyện này, em thấy cô em gái trong truyện trước tiên là một cô bé rất hồn nhiên, trong sáng. Em không những có tài năng mà còn có tấm lòng nhân hậu. Mặc dù người anh hay gắt gỏng với mình, nhưng Phương vẫn dành hết tình cảm và vẽ về người anh thân thuộc nhất. Chính sự nhân hậu và tâm hồn trong sáng của em đã khiến cho người anh có cái nhìn chính xác hơn về mình và mọi người.