I. CÁC DẠNG THÙ HÌNH CỦA CACBON
- Dạng thù hình của một nguyên tố là những đơn chất khác nhau do cùng một nguyên tố tạo nên.
Thí dụ: oxi O2, ozon O3 là hai dạng thù hình của nguyên tố oxi.
- Nguyên tố cacbon có 3 dạng thù hình là:
+ Kim cương: cứng, trong suốt, không dẫn điện.
+ Than chì: mềm, dẫn điện.
+ Cacbon vô định hình (than đá, than gỗ, than xương): xốp, không dẫn điện.
III. TÍNH CHẤT CỦA CACBON
1. Tính chất hấp phụ
- Than gỗ có khả năng giữ trên bề mặt của nó các chất khí, chất hơi, chất tan trong dung dịch. Than gỗ có tính hấp phụ
- Than hoạt tính có tính hấp phụ cao được dùng để làm trắng đường, chế tạo mặt nạ phòng độc...
2. Tính chất hóa học
a) Tác dụng với oxi
Khi đốt cacbon cháy trong không khí, phản ứng tỏa nhiều nhiệt:
C + O2 $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ CO2
Ở nhiệt độ cao, cacbon khử được CO2 theo phản ứng
CO2 + C $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$2CO
Do đó, sản phẩm khi đốt cacbon trong không khí, ngoài khí CO2 còn có một ít khí CO.
b) Tác dụng với oxit kim loại
- Ở nhiệt độ cao, C khử được oxit kim loại (đứng sau Al) để tạo thành kim loại và khí CO2
C + CuO $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ Cu + CO2
- Trong luyện kim người ta sử dụng tính chất này của cacbon để điều chế kim loại.
III. ỨNG DỤNG CỦA CACBON
- Kim cương được sử dụng làm đồ trang sức. Trong kĩ thuật, kim cương được dùng để chế tạo mũi khoan, dao cắt thủy tinh và bột mài.
- Than chì được dùng làm điện cực; làm nồi, chén để nấu chảy các hợp kim chịu nhiệt; chế tạo chất bôi trơn; làm bút chì đen.
- Than cốc được dùng làm chất khử trong luyện kim để luyện kim loại từ quặng.
- Than gỗ được dùng để chế thuốc nổ đen, thuốc pháo, chất hấp thụ. Loại than có khả năng hấp thụ mạnh được gọi là than hoạt tính. Than hoạt tính được dùng nhiều trong mặt nạ phòng độc, trong công nghiệp hóa chất và trong y học.
- Than muội được dùng làm chất độn khi lưu hóa cao su, để sản xuất mực in, xi đánh giày,...
Sơ đồ tư duy: Cacbon
