Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân
I. Tìm hiểu chung
1. Xuất xứ
- Văn bản in trong tạp chí Heritage. số ra tháng 7/2019
2. Bố cục
- Phần 1: từ đầu đến “Bắc Bộ Việt Nam”: giới thiệu về loại hình nghệ thuật múa rối nước
- Phần 2: tiếp theo đến “đã khác hơn nhiều”: nguồn gốc và sân khấu của múa rối nước
- Phần 3: tiếp theo đến “thật tròn vai”: tạo hình và kĩ thuật biểu diễn của múa rối nước
- Phần 4: còn lại: múa rối nước trong bối cảnh xã hội hiện đại
3. Thể loại: Văn bản nghị luận
4. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
5. Tóm tắt:
Văn bản giới thiệu về nghệ thuật múa rối nước và sự phát triển đến nay của loại hình nghệ thuật này.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nguồn gốc nghệ thuật múa rối nước
- Tương truyền, múa tối nước được hình thành từ thế kỉ XI – XII
2. Đặc điểm nghệ thuật múa rối nước
* Không gian biểu diễn đặc trưng của múa rối nước.
- Nhà rối (thủy đình) trên mặt ao làng với lối kiến trúc mái chùa cong cong mành tre, cờ phướn, võng lọng, cổng hàng mã,... tạo nên một sân khấu sinh động.
- Ngày nay, thủy định được dựng ngay trong các nhà hát và trong các khu du lịch sinh thái,… với sân khấu là hồ nhân tạo.
* Trong trò rối nước, con rối đã được chế tác và điều khiển như sau:
- Người điều khiển sử dụng hệ thống sào kết hợp với dây để điều khiển con rối, đứng sau bức mành (buồng trò)
- Lối điều khiển đòi hỏi kĩ năng thuần thục, làm sao nhịp nhàng với lời thoại, âm nhạc, lột tả được thần thái nhân vật.
- Phần thân con rối nổi trên mặt nước, phần chân chìm dưới nước để giữ thăng bằng và lắp bộ điều khiển
- Những con rối được đẽo gọt từ gỗ sung, tạo hình ngộ nghĩnh màu sắc rực rỡ, vui tươi, dân dã
3. Việc bảo tồn, phát triển rối nước.
- Duy trì bằng cách sinh hoạt biểu diễn hội hè ở các làng xã và khắp cả nước
-Tuy nhiên phát triển không chỉ là nhân rộng địa điểm, tăng số lượng suất diễn mà còn là sự tìm tòi, sáng tạo để đào sâu và phát huy những giá trị vốn có của nghệ thuật múa rối.
4. Giá trị nội dung
- Văn bản cung cấp thông tin cho người đọc về một loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc - múa rối nước ở nhiều phương diện như nguồn gốc, cách thức hoạt động, sân khấu và giá trị của nó trong đời sống hiện đại
- Thể hiện niềm tự hào và ca ngợi đối với bộ môn truyền thống của dân tộc, giúp người đọc hiểu và trân trọng hơn những giá trị đó
- Cho thấy những thách thức và khó khăn của múa rối nước trong bối cảnh xã hội hiện đại ngày nay khi rất nhiều các loại hình giải trí khác ra đời
5. Giá trị nghệ thuật
- Lời văn rõ ràng, rành mạch
- Ngôn từ phù hợp với văn bản thông tin
- Văn phong mạch lạc, dễ hiểu, truyền tải được thông tin một cách khách quan
- Thể hiện được những đặc trưng của một bài tạp chí như nội dung, sapo, bố cục,...
