? trang 14
Trả lời câu hỏi trang 14 SGK Địa lí 10
Đọc thông tin và quan sát hình 4.1 hãy:
- Cho biết tại sao trên Trái Đất trong cùng một thời điểm nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm.
- Trình bày sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin trang 14 (Sự luân phiên ngày đêm) và quan sát hình 4.1 SGK.
Lời giải chi tiết:
- Trên Trái Đất trong cùng một thời điểm, nhiều nơi là ban ngày, trong khi nhiều nơi khác lại là ban đêm: Do Trái Đất hình cầu và tự quay quanh trục.
- Sự luân phiên ngày đêm:
+ Trái Đất có dạng hình cầu nên ánh sáng Mặt Trời chỉ chiếu được một nửa, nửa được chiếu sáng là ngày, nửa bị che khuất là đêm.
+ Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông nên khắp mọi nơi trên Trái Đất lần lượt có ngày và đêm kế tiếp nhau.
? trang 15
Trả lời câu hỏi trang 15 SGK Địa lí 10
Đọc thông tin và quan sát hình 4.2, hãy cho biết:
- Khi ở Luân-đôn là 23 giờ ngày 31-11-2020 thì ở Hà Nội là mấy giờ và ngày nào?
- Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số mấy, tại sao khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm một ngày?
Phương pháp giải:
- Đọc thông tin trang 15 (Giờ trên Trái Đất) vàquan sát hình 4.2.
- Xác định múi giờ của Luân-đôn (Anh) và Hà Nội (Việt Nam) => Tính số múi giờ chênh lệch.
Lưu ý: Do Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ tây sang đông => Các nước phía đông có giờ sớm hơn các nước phía tây.
Lời giải chi tiết:
Tính giờ:
+ Luân-đôn (múi giờ số 0), Hà Nội (múi giờ số 7) => Luân-đôn cách Hà Nội 7 múi giờ.
+ Hà Nội có giờ sớm hơn Luân-đôn => Khi ở Luân-đôn là 23 giờ ngày 31-11-2020 thì ở Hà Nội là: 23 + 7 = 6 giờ ngày 1-12-2020 (1 ngày có 24 giờ).
- Đường chuyển ngày quốc tế:
+ Đường chuyển ngày quốc tế đi qua khu vực giờ số 12.
+ Khi đi qua đường chuyển ngày thì phải tăng hoặc giảm 1 ngày do: Trái Đất hình cầu nên khu vực giờ số 0 đối diện với khu vực giờ số 12. Ở đây sẽ có 2 ngày lịch khác nhau.
Chú ý: Kinh tuyến 180 độ đi qua giữa khu vực giờ số 12 được lấy làm đường chuyển ngày quốc tế.
- Nếu đi từ phía tây sang phía đông qua kinh tuyến 180 độ sẽ lùi lại một ngày lịch.
- Nếu đi từ phía đông sang phía tây qua kinh tuyến 180 độ sẽ tăng thêm 1 ngày lịch.
? trang 16
Trả lời câu hỏi trang 16 SGK Địa lí 10
Đọc thông tin và quan sát hình 4.3, hãy cho biết:
- Nguyên nhân nào sinh ra các mùa.
- Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Bắc theo dương lịch.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin trang 16 (Các mùa trong năm) và quan sát hình 4.3 (chú ý thời gian bắt đầu và kết thúc mỗi mùa).
Lời giải chi tiết:
- Nguyên nhân sinh ra các mùa: do thời gian chiếu sáng và lượng nhiệt thu nhận được ở mỗi bán cầu có sự thay đổi trong năm.
- Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu bắc theo dương lịch:
+ Mùa xuân: 21/3 - 22/6.
+ Mùa hạ: 22/6 - 23/9.
+ Mùa thu: 23/9 - 22/12.
+ Mùa đông: 22/12 - 21/3.
? trang 17
Trả lời câu hỏi trang 17 SGK Địa lí 10
Đọc thông tin và quan sát hình 4.4, hãy:
- Lập bảng về độ dài ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau.
- Nhận xét về sự chênh lệch độ dài ngày đêm theo vĩ độ và giải thích.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin trang 17 (Ngày đêm dài ngắn theo vĩ độ) và quan sát hình 4.4.
Lời giải chi tiết:
- Bảng độ ngày đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 tại các vĩ độ khác nhau:
- Nhận xét:
+ Ở mỗi vĩ độ khác nhau trên Trái Đất có độ dài ngày đêm khác nhau.
+ Do trục Trái Đất luôn nghiêng và không đổi phương khi chuyển động quanh Mặt Trời nên có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.
+ Độ dài ngày đêm chênh lệch nhau càng nhiều khi đi từ xích đạo về phía 2 cực.
Luyện tập
Giải bài luyện tập 1 trang 17 SGK Địa lí 10
Phân biệt giờ địa phương và giờ khu vực.
Phương pháp giải:
Dựa vào thông tin trang 15 SGK.
Giải chi tiết:
|
Giờ địa phương |
Giờ khu vực |
|
- Các địa điểm trên cùng 1 kinh tuyến có chung 1 giờ. - Cùng 1 thời điểm, các địa điểm nằm trên các kinh tuyến khác nhau có giờ địa phương khác nhau. |
- Giờ được thống nhất cho từ khu vực. - Bề mặt Trái Đất được chia thành 24 khu vực giờ. Giờ của kinh tuyến đi qua giữa khu vực được lấy làm giờ chung cho cả khu vực đó. - Khu vực đánh số 0 gọi là khu vực giờ gốc. |
Giải bài luyện tập 2 trang 17 SGK Địa lí 10
Hãy cho biết thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa vào bán cầu nam theo dương lịch.
Phương pháp giải:
- Dựa vào kiến thức đã học về các mùa trong năm và quan sát hình 4.3.
- Chú ý: Thời gian diễn ra các mùa ở bán cầu Nam ngược lại so với bán cầu Bắc.
Giải chi tiết:
Thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa ở bán cầu Nam theo dương lịch:
+ Mùa xuân: 23/9 - 22/12.
+ Mùa hạ: 22/12 - 21/3.
+ Mùa thu: 21/3 - 22/6.
+ Mùa đông: 22/6 - 23/9.
Vận dụng
Giải bài vận dụng 3 trang 17 SGK Địa lí 10
Vào ngày 22 - 12, ở nước ta độ dài ngày đêm sẽ như thế nào?
Phương pháp giải:
- Xác định vị trí của Việt Nam: nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc.
- Quan sát hình 4.4, xác định vào ngày 22 - 12, vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc có độ dài ngày đêm như thế nào.
Lời giải chi tiết:
Ngày 22 - 12, ở nước ta sẽ có độ dài ngày là 10 giờ 30 phút và độ dài đêm sẽ là 13 giờ 30 phút.
Lý thuyết
>> Xem chi tiết: Lý thuyết về hệ quả địa lí các chuyển động chính của Trái Đất - Cánh Diều
