Nội dung chính
| Thuật lại nỗi nhớ quê hương da diết của một người con lâu ngày rời xa quê hương. Chỉ với những âm thanh quen thuộc, đơn sơ, mộc mạc, đã gợi lại trong trái tim những kỉ niệm xưa cũ không thể nào quên. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 63, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc trước tùy bút và tìm hiểu về tác giả.
Lời giải chi tiết:
- Trần Cư (3/4/1918) tên thật là Trần Ngọc Cư, sinh tại Hải Phòng trong một gia đình đông con.
- Vào năm 1941, lần đầu tiên trong đời ông có bài đăng trên tờ Tin mới văn chương
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 63, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Tìm hiểu điệu hát ru của miền Bắc
Lời giải chi tiết:
Hát ru của người Việt ở Bắc Bộ có nguồn gốc lịch sử lâu đời, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, ăn sâu vào tâm hồn người Việt.
Buổi ban đầu, tiếng hát ru có tính chất phản xạ, bản năng của người mẹ dùng để ức chế giấc ngủ và thể hiện tình cảm mẹ con thiêng liêng. Nhưng về sau, tiếng hát ru hình thành và trở thành một loại dân ca trữ tình nằm trong sinh hoạt văn hóa gia đình với chức năng giáo dục và thẩm mỹ sâu sắc.
Những bài Hát ru ở Bắc Bộ thường mang tính chất ngụ ngôn, nội dung lời ca khá phong phú, mang nhiều hình ảnh nỗi niềm khác nhau. Từ hình ảnh những con vật thân thuộc, gần với cuộc sống của người nông dân như con cò, con vạc, con tôm, con mèo, con chuột, cái bống… đến công việc làm ăn, đi chợ; từ các mối quan hệ giữa con người với con người đến lẽ sống ở đời, các hiện tượng thiên nhiên quen thuộc. Lời ca của những bài Hát ru thường thể hiện tâm lý hồn nhiên, chất phác phù hợp với tính hình ảnh, tính cụ thể trong việc lĩnh hội hình tượng nghệ thuật của trẻ thơ.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 63, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Tình huống: nhân vật tôi nằm nghỉ trưa ở nhà người bạn, trong không gian vắng lặng buổi trưa có âm thanh tiếng ru quen thuộc
- Không gian: tại Chúp, bên kia bờ Cửu Long Giang, ở nhà một người bạn Nam Kỳ
- Thời gian: một buổi trưa lung linh nắng
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Diễn tả tiếng võng cọ vào tâm hồn cảm giác da diết bồi hồi.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Vì nhân vật “tôi” như đã gặp linh hồn của đất nước
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
“tôi” nhận ra ở giữa gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình “tôi
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Địa điểm: “nước non Cao Bằng”
- Thời gian: “khi đi trúc mọc măng/ Khi về trúc đã cao bằng ngọn tre”
Đọc hiểu 6
Câu 6 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh: “Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm trèo ngày vào đám, tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi vị ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tất cả những cái gì rất đẹp của quê hương đều lần lượt hiện về trong lòng tôi vì câu hát”.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Viết về cảm xúc, tâm trạng nhớ nhà của nhân vật “tôi” khi nghe âm thanh tiếng ru của người xứ Bắc.
- Đề tài: sự thân thuộc của quê hương
- Bối cảnh: căn nhà của người khác, trên quê hương của người khác
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Tiếng hát ru làm nhân vật “tôi” nhớ nhà, nhận thấy những hạnh phúc giản đơn thường ngày ở gia đình mình khi xưa,…
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn thể hiện tình cảm xúc động: “Tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ. Và ngạc nhiên sao lại nằm ở đây, ở chốn rừng rú này. Thì ra tôi phải đi mất hàng ngàn cây số mới nhận thấy ở giữa gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi.”
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc: Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm trèo ngày vào đám, tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi vị ngoài đồng ruộng, trong thôn xóm, tất cả những cái gì rất đẹp của quê hương đều lần lượt hiện về trong lòng tôi vì câu hát” => Hình ảnh làng quê Bắc Bộ hiện lên đầy sinh động, gần gũi, nên thơ, đan cài với cảm xúc nhớ nhung và tự hào của nhân vật
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Điệu hát ru miền Bắc không đơn thuần chỉ để hát ru em, ru con mà còn là điệu hồn dân tộc, là kí ức tuổi thơ của biết bao con người.
Bài đọc
