Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Nội dung chính

- Những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất đã phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất. Những kinh nghiệm ấy là “túi khôn” của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xã vì không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu dựa vào quan sát.

- Tục ngữ về con người, xã hội nhằm chú ý tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có.

Chuẩn bị

(trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Đọc trước văn bản Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (2); tìm hiểu thêm về những câu tục ngữ có đề tài và nội dung tương tự.

Phương pháp giải:

Đọc trước văn bản và sưu tầm thêm các câu tục ngữ có đề tài tương tự.

Lời giải chi tiết:

* Cơn đằng đông vừa trông vừa chạy.

   Cơn đằng tây vừa cày vừa ăn

* Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước.

* Gió nam đưa xuân sang hè.

* Vùng mây thì gió, đỏ mây thì mưa.

* Trăng quầng đại hạn, trăng tán thì mưa.

Đọc hiểu

Câu 1 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Đề tài các câu tục ngữ ở đây có gì giống với các câu tục ngữ đã học ở trước?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản trang 8 để khái quát đề tài.

Lời giải chi tiết:

Các câu tục ngữ trong bài này và các câu tục ngữ đã học trước đó đều nói về đề tài thiên nhiên, lao động và con người.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Có thể chia các câu tục ngữ trong văn bản làm mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản SGK.

Lời giải chi tiết:

Có thể chia các câu tục ngữ trong văn bản làm hai nhóm:

- Tục ngữ về thiên nhiên, lao động: 1, 2, 3, 4

- Tục ngữ về con người, xã hội: 5, 6, 7, 8.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Nêu cách hiểu của em về các câu tục ngữ trên.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản SGK.

Lời giải chi tiết:

1. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.

Khi trời có màu ráng mỡ gà thường sẽ có mưa bão lớn. Vì thế, phải chú ý chống bão.

2. Nhất thì, nhì thục.

Vai trò của thời vụ là hàng đầu. Trong sản xuất nông nghiệp phải đảm bảo hai yếu tố là thời vụ và đất đai.

3. Mống đông vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật.

Một kinh nghiệm dự đoán thời tiết. Nếu trời có cầu vồng ở phía đông hoặc ở phía tây là sắp có mưa to gió lớn.

4. Tôm đi chạng vạng, cá đi rạng đông.

Nếu muốn bắt tôm thì phải đi buổi gần chập tối, còn bắt cá thì đi lúc bình minh rạng đông.

5. Đói cho sạch, rách cho thơm.

Khó khăn về vật chất vẫn phải sống trong sạch, thiện lương.

6. Chết trong hơn sống đục.

Thà chết mà giữ được nhân phẩm còn hơn sống mà phải chịu nhục.

7. Có công mài sắt, có ngày nên kim.

Cố gắng thì việc khó thế nào cũng sẽ xong.

8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Khi được hưởng thành quả nào đó, phải nhớ đến người có công xây dựng nên, phải biết ơn người đã giúp mình.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Những câu tục ngữ trong văn bản có ý nghĩa gì đối với đời sống thực tiễn của con người?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản SGK.

Lời giải chi tiết:

Các câu tục ngữ có ý nghĩa thực tiễn vận dụng vào trong cuộc sống thường này đặc biệt đối với những người nông dân chân chất lam lũ. Họ vẫn luôn ghi nhớ những lời dạy mà ông cha ta để lại để áp dụng vào trong đời sống lao động sản xuất thường ngày. Những lí lẽ, những tri thức mà ông cha ta truyền bảo vẫn sẽ sống mãi với thời gian.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Theo em, vì sao nói: Tục ngữ là kho tàng trí tuệ của nhân dân?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản SGK.

Lời giải chi tiết:

- Những câu tục ngữ về thiên nhiên, lao động phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của người xưa đối với việc quan sát các hiện tượng thời tiết để áp dụng vào sản xuất nông nghiệp. Những câu tục ngữ ấy là bài học thiết thực, là trí tuệ của nhân dân lao động, giúp cha ông ta ngày xưa cũng như chúng ta ngày nay dự đoán được thời tiết để tránh thiệt hại và nâng cao năng suất lao động

- Tục ngữ về con người, xã hội luôn chú ý tôn vinh, đề cao giá trị con người và đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất, lối sống mà con người cần phải có

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 12, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hãy nêu một câu tục ngữ mà em thấy có ích đối với cuộc sống của chính mình.

Phương pháp giải:

Liên hệ bản thân để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Câu tục ngữ mà em cảm thấy có ích với cuộc sống của chính mình là “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Mỗi khi cảm thấy chán nản hoặc mất động lực, tự nhủ với lòng về bài học mà câu tục ngữ khuyên nhủ, em lại lên dây cót cho tinh thần và tiếp tục cố gắng, hi vọng vào ngày mai tươi sáng.