Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 59 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các ví dụ và trả lời.
Lời giải chi tiết:
Chân:
a. Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hay động vật, dùng để nâng đỡ cơ thể, đi, đứng, chạy, nhảy.
b. Phần dưới cùng, phần gốc và nâng đỡ của một vật.
c. Phần dưới cùng của một ngọn núi, tiếp giáp mặt đất, nâng đỡ cả ngọn núi.
Chạy
a. Là động từ chỉ tốc độ đi của con người, đi nhanh quá là chạy.
b. Là hoạt động một phương tiện đang di chuyển tới nơi khác trên một bề mặt.
c. Khẩn trương lo liệu để mau chóng có được, đạt được cái đang cần, đang muốn.
d. Trải dài, kéo dài, nằm trải ra thành dải dài.
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 59 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Tương tự như từ “mũi”, em tìm các từ khác trên bộ phận cơ thể người.
Lời giải chi tiết:
- Mắt: mắt na, mắt dứa, mắt võng, mắt cây, mắt lưới….
- Chân: chân ghế, chân bàn, chân tường, chân trời,…
- Cổ: cổ chai, cổ lọ, cổ áo,…
Câu 3
Trả lời câu 3 (trang 59 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức về từ đa nghĩa và từ đồng âm.
Lời giải chi tiết:
a. Từ chín trong các câu trên là từ đa nghĩa:
+ Chín đỏ cây: chỉ quả từ xanh đã chuyển sang chín, có thể thu hoạch được.
+ Một nghề cho chín còn hơn chín nghề: chín ở đây nghĩa là giỏi, thành thạo.
b. Từ cắt trong các câu dưới đây là từ đồng âm:
+ Nhanh như cắt: chỉ một loại chim tên cắt, bay rất nhanh.
+ cắt cỏ: làm cho đứt bằng vật sắc.
+ cắt một đoạn: lược bỏ, bỏ đi, thu gọn.
+ cắt lượt: chen ngang, thay phiên nhau làm gì đó.
Câu 4
Trả lời câu 4 (trang 60 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các ví dụ, lọc ra các từ láy và chọn từ ngữ để điền vào các nhóm.
Lời giải chi tiết:
Các từ mượn:
Câu 5
Trả lời câu 5 (trang 60 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Em thử tìm từ ngữ tương đương để thay thế và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Theo em là không thể thay thế các từ mượn trong những câu ở bài tập 4 bằng các từ gốc Việt bởi vì:
- Ngôn ngữ gốc Việt không có đủ vốn từ vựng để định nghĩa cho tất cả các khái niệm và tiêu biểu là những ví dụ trên.
- Việc chuyển ngữ từ vựng từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác để là xu thế tất yếu trong quá trình hội nhập của một nền văn hóa.
Câu 6
Trả lời câu 6 (trang 60 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ văn bản, liệt kê những từ “ngọt” có trong đoạn văn và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Ngọt được cảm nhận qua năm giác quan.
- Vị giác và khứu giác: khi nếm thử vị thơm ngọt của những trái thơm, quả chín;
- Thị giác: khi vào những ngày xuân ta có thể cảm nhận được cái nắng vàng ngọt;
- Thính giác: khi nghe tiếng đàn ngọt hát hay, ngọt giọng;
- Cảm giác: để nhận thấy dao bén ngọt, cắt cho ngọt tay.
=> Nghĩa của ngọt lúc này đây đã khác hoàn toàn với cái ngọt vị đường ban đầu
