Nội dung chính
| Tình cảnh đáng thương của cô bé bán diêm nghèo khổ, qua đó thể hiện niềm xót thương, đồng cảm của tác giả với những con người bất hạnh |
Chuẩn bị 1
Trả lời câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng từ đó lần lượt trả lời các câu hỏi đối với văn bản này.
Lời giải chi tiết:
- Sự việc chính trong truyện Cô bé bán diêm:
+ Hoàn cảnh đáng thương của cô bé
+ Lần quẹt diêm đầu tiên: lò sưởi
+ Lần quẹt diêm thứ hai: bàn ăn và con ngỗng quay
+ Lần quẹt diêm thứ ba: cây thông noel
+ Lần quẹt diêm thứ tư: bà
+ Lần quẹt diêm cuối cùng: quẹt hết một bao diêm để níu bà ở lại.
+ Cùng bà đi về với chúa Trời
- Nhân vật trong truyện: cô bé bán diêm
+ Hoàn cảnh: nhà nghèo, mồ côi mẹ, bà mất, cha bắt đi bán diêm.
+ Ngoại hình, trang phục: đầu trần, chân đất, quần áo không đủ ấm
+ Tính cách: hiền lành, ngoan ngoãn.
- Những chi tiết kì ảo ở chỗ mỗi lần quẹt diêm hiện lên trước mắt em là những khung cảnh kì diệu khác nhau:
+ Lần 1: hiện lò sưởi
+ Lần 2: hiện 1 bàn đầy đồ ăn
+ Lần 3: hiện 1 cây thông noel trang trí lộng lẫy
+ Lần 4, 5: hiện lên hình ảnh người bà
- Ý nghĩa thông điệp: tác giả muốn gửi gắm đến thông điệp về tình yêu thương và sự sẻ chia của mỗi người đối với những hoàn cảnh không may.
Chuẩn bị 2
Trả lời câu 2 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Em tham khảo thêm từ sách vở, internet.
Lời giải chi tiết:
- An-đéc-xen (1805 – 1875) là nhà văn Đan Mạch.
- Ông là nhà văn vĩ đại của Đan Mạch thế kỉ XIX, là danh nhân văn hóa thế giới.
- Nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
- Truyện của ông nhẹ nhàng, toát lên lòng yêu thương con người, đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, thể hiện niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng của cái tốt đẹp trên thế gian.
Chuẩn bị 3
Trả lời câu 3 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm và đối chiếu với nhận xét của nhà văn Nguyễn Tuân.
Lời giải chi tiết:
Nhà văn Nguyễn Tuân hoàn toàn đúng đắn khi nhận xét về văn chương của An-đéc-xen. Đây chính là suối nguồn của của đạo đức, tình yêu thương trong xã hội, là những câu chuyện thấm đẫm giá trị nhân văn mà các em nên tìm đọc để thấu hiểu và sống tốt hơn.
Đọc hiểu 1
Trả lời câu 1 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Chú ý những hình ảnh, chi tiết nói về thời gian.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết cho thấy thời gian và địa điểm em bé xuất hiện:
- Thời gian:
+ Đêm giao thừa, trời rét mướt
+ Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực rỡ ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà!
- Địa điểm: Góc tường giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào.
Đọc hiểu 2
Trả lời câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (2)
Lời giải chi tiết:
Trong phần 2, mỗi lần quẹt diêm, hình ảnh hiện lên trước mắt cô bé: lò sưởi, bàn ăn thịnh soạn, cây thông noen, người bà hiền hậu.
Đọc hiểu 3
Trả lời câu 3 (trang 19 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Quan sát bức tranh và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Qua bức tranh ta thấy giấc mơ hạnh phúc nhất của em bé bán diêm là được gặp bà và sống trong tình yêu thương của bà.
Đọc hiểu 4
Trả lời câu 4 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản, nêu sự kiện chính của truyện.
Lời giải chi tiết:
- Kết thúc của truyện là một nỗi đau của em bé đáng thương, hiện thực là cô bé đã chết trong cái đêm lạnh lẽo ấy, em chết vì giá rét nhưng đôi môi vẫn mỉm cười.
- Thông thường, cái chết là một nỗi đau thương nhưng đối với em bé, cái chết là một niềm hạnh phúc vì em thoát khỏi được những nỗi khổ nơi trần gian.
CH cuối bài 1
Trả lời câu 1 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đây là quãng thời gian đặc biệt, em suy nghĩ và trả lời.
Lời giải chi tiết:
Thời gian địa điểm diễn ra câu chuyện cho ta biết được cảnh ngộ đáng thương của cô bé:
- Thời gian: vào đêm giao thừa, khi nhà nhà đang sáng đèn để cùng nhau tiệc tùng, đón cái tết đầu năm.
- Địa điểm: trong một góc tường, em bé cô đơn ngồi nép thân mình giữa tiết trời rét buốt.
=> Em bé có cảnh ngộ bất hạnh và đáng thương khi rơi vào khoảnh khắc lẽ ra đang được quay quần bên gia đình ấm cúng thì em lại cô đơn ở nơi lạnh lẽo để bán những bao diêm.
CH cuối bài 2
Trả lời câu 2 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc lại các lần em bé quẹt diêm, liệt kê những hiện thực và mộng tưởng.
Lời giải chi tiết:
|
Những lần quẹt diêm |
Mộng tưởng |
Hiện thực |
|
1 |
Lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng |
Tuyết phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút |
|
2 |
Xuất hiện tấm rèn bằng vải mầu, trong nhà có bàn ăn dọn sẵn, ga trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn bát đĩa bằng sứ quý giá và có cả một con ngỗng quay. Ngỗng nhảy ra khỏi đĩa mang cả dao ăn, phuốc sét cắm trên lưng tiến về phía em |
Xung quanh những bức tường dày đặc và lạnh lẽo |
|
3 |
Hiện ra một cây thông Noen lớn, trang trí lộng lẫy hơn cây mà em đã thấy năm ngoái qua cửa kính một nhà buôn giàu có. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong tủ hàng |
Chỉ có đầy trời đầy sao |
|
4 |
Bà em đang mỉm cười với em |
Không hề có bà, vẫn chỉ có mình em trong gió rét |
|
5 |
Bà nắm lấy tay em cả hai cùng bay lên cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa |
Em bé đã chết trên nền tuyết giá lạnh |
CH cuối bài 3
Trả lời câu 3 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Từ văn bản đã học, em nêu ra điều mà truyện muốn gửi gắm.
Lời giải chi tiết:
Ý nghĩa: thông điệp giàu ý nghĩa về tình yêu thương giữa con người với con người trong cuộc sống.
CH cuối bài 4
Trả lời câu 4 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Nhớ lại các đặc điểm của truyện cổ tích.
Lời giải chi tiết:
Một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích:
- Yếu tố kì ảo: 5 lần quẹt diêm.
- Kiểu nhân vật: những người hiền lành.
- Truyện có ý nghĩa khuyên răn, dạy bảo không chỉ chúng ta mà còn nhiều người: sống cần quan tâm, sẻ chia.
CH cuối bài 5
Trả lời câu 5 (trang 20 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Nhớ lại những cảnh đời kém may mắn giống nhân vật trong truyện.
Lời giải chi tiết:
- Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh ở làng trẻ SOS, hoặc những bạn nhỏ bị bỏ rơi, những bạn nhỏ mồ côi không nơi nương tựa.
- Việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ các bạn ấy:
+ Tổ chức thăm hỏi, trao quà cho các bạn nhỏ khó khăn.
+ Gom góp sách vở sau mỗi năm học và quần áo không sử dụng đến, đồ dùng học tập để tặng cho các bạn.
