Nhà thơ Xuân Quỳnh đã từng viết: Dẫu là nguyên thủ quốc gai hay là những anh hùng, bác học… hay là ai đi nữa, vẫn là con của một người phụ nữ, một người đàn bà bình thường không biết tuổi tên. Ngay từ những câu thơ đầu tiên ta thấy tác giả giới thiệu thật giản dị, gần gũi như một lời tâm tình. Đứa con xa quê, bỗng cảm thấy nhớ một bát cơm mùa gặp, nỗi nhớ mẹ cồn cào, mà “lạ lùng”:
Xa nhà đã mấy năm
Thèm bát xôi mùa gặt
Khói bay ngang tầm mắt
Mùa xôi sao lạ lùng
Số tiếng trong mỗi dòng thơ là 5 tiếng, gieo vần liền cùng nhịp thơ 2/3, 1/4, 3/2 tùy theo từng câu:
Mẹ ở đâu chiều nay
Nhặt lá về đun bếp
Phải mẹ thổi cơm nếp
Mà thơm suốt đường con
Trong kí ức của người con, người mẹ hiện lên với hình ảnh hiền từ, đảm đang, thương con với hành động nhặt lá về đun bếp để thổi nồi xôi thơm lừng cho con ăn. Mỗi con người đều sinh ra từ một người mẹ. Tiếng Mẹ vang lên bằng mọi thứ ngôn ngữ trên trái đất và nguồn suối vô tận nuôi dưỡng tình yêu. Không gì có thể so sánh được với tình yêu thương của Mẹ. Có thể nói người mẹ trong bài mang những phẩm chất tuyệt vời của người phụ nữ Việt nói chung và người mẹ nói riêng: đảm đang, tần tảo, giàu đức hi sinh… Mẹ chỉ thổi cơm nếp cho con ăn: “Mà thơm suốt đường con”. Ấp ủ ta trong bào thai chín tháng mười ngày, mà còn là người nuôi dưỡng chở che ta trong suốt hành trình dài của cuộc đời, nhà thơ Chế Lan Viên từng viết:
“Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con”
(Con cò)
