Tác giả
1. Tiểu sử
- Giuyn Véc-nơ (Jules Gabriel Verne) (1828-1905), sinh tại thành phố Nantes, Pháp
- Gia đình: là anh cả trong một gia đình năm người con
+ Cha là ông Pierre Verne, một luật sư
+ Mẹ là bà Sophie Allote de la Fuye Verne
2. Sự nghiệp
- Với tâm hồn bay bổng cộng với trí tưởng tượng phong phú, ông dành nhiều thời gian để tập tành sáng tác các tác phẩm kịch, thơ văn và dùng ngòi bút của mình để viết lên những chuyến phiêu lưu để thỏa mãn đam mê.
- Người đi tiên phong trong thể loại văn học Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những "cha đẻ" của thể loại này.
- Ông là người có tác phẩm được dịch nhiều thứ ba trên thế giới, những tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều lần.
Sơ đồ tư duy tác giả Giuyn Véc-nơ:
Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
- Dòng “Sông Đen” được trích từ tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển của Giuyn Véc-nơ. Câu chuyện bắt đầu vào năm 1866. Tin tức lan truyền về một con quái vật biển có khả năng đâm thủng vỏ tàu bằng thép, có kích thước khổng lồ và tốc độ di chuyển nhanh đã gây ra nỗi hoang mang vì mất an toàn hàng hải. Giáo sư A-rô-nắc (Aronnax), người nghiên cứu về sinh vật học cùng cộng sự Công-xây (Conseil) nhận lời mời tham gia đoàn thám hiểm của tàu Lin-côn (Lincoln) để truy tìm quái vật biển. Đi cùng chuyến thám hiểm còn có Nét Len (Ned Land), một thợ săn cá voi.
Tàu Lin-côn đụng độ con quái vật, bị nó đâm chìm. Giáo sư A-rô-nắc, cùng Công-xây, Nét Len bị rơi xuống biển trong đêm tối, được tùa Nau-ti-lơt (Nautilus) cứu. Họ nhận ra con quái vật biển trong lời đồn thực ra là tàu ngầm hiện đại chạy bằng điện Nau-ti-lơt, thuyền trưởng bí ẩn của nó là Nê-mô (Nemo). Sống trong con tàu Nau-ti-lơt, giáo sư A-rô-nắc trải nghiệm cuộc sống kì thú dưới lòng đại dương, thấy được lục địa Át-lan-tích (Atlantic) đã biến mất, mỏ than đá, những viên đá quý cùng hàng ngàn bãi san hô tuyệt đẹp,... Tuy nhiên những điều đó chỉ hấp dẫn với giáo sư còn Nét Len thì luôn mong muốn tìm mọi cách trở về đất liền. Trong một chuyến đi, tàu Nau-ti-lơt đã lọt vào một vùng nước xoáy, ba người nhân cơ hội đó mà bỏ trốn. Cả ba đã được cứu sống và họ không biết số phận của tàu Nau-ti-lơt và thuyền trưởng Nê-mô sẽ ra sao.
- Đoạn trích trong SGK được trích từ chương 14 của truyện, kể về những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lơt
b. Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu đến “đại dương lạnh ngắt”): Suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc về con tàu và thuyền trưởng Nê-mô
- Phần 2 (Còn lại): Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux
c. Tóm tắt
Dòng “Sông đen” kể về câu chuyện giáo sư A-rô-nắc-người nghiên cứu về sinh vật học cùng cộng sự Công-xây và Nét Len-một thợ săn cá voi đã bị rơi xuống biển và được tàu Nau-ti-lux cứu. Và câu chuyện là cuộc hành trình khám phá về thuyền trưởng bí ẩn Nê-mô và những điều bí ẩn dưới đáy đại dương bao la. Trong khi giáo sư A-rô-nắc luôn thích thú, tò mò về những điều bí ẩn nơi đây thì Nét Len luôn tìm cách trốn chạy để thoát khỏi nơi này. Và rồi họ đã được chiêm ngưỡng khung cảnh chốn thần tiên nơi này với vô số loài cá khác nhau cùng vẻ đẹp tuyệt diệu nơi đây. Câu chuyện khép lại là dòng suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc và con tàu Nau-ti-lux chảy xiết theo Dòng “Sông đen”.
d. Đề tài: khám phá đại dương
e. Thể loại: Truyện khoa học viễn tưởng
g. Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Văn bản Dòng sông đen đã đem đến cho người đọc những trải nghiệm thú vị về những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lux của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len
b. Giá trị nghệ thuật
- Ngôi kể thứ nhất làm câu chuyện trở nên chân thực, bộ lộ cảm xúc của người kể chuyện
- Nghệ thuật kể chuyện thú vị, lôi cuốn
- Từ ngữ giàu gợi hình, gợi cảm
- Đề tài khám phá đại dương với sự độc đáo của khoa học viễn tưởng giúp truyện trở nên hấp dẫn
- Cốt truyện được xây dựng trên các sự việc giả tưởng liên quan đến các thành tựu khoa học
Sơ đồ tư duy văn bản Dòng "Sông Đen":
