I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả (các em tham khảo phần giới thiệu về tác giả Xéc-van-tét trong SGK Ngữ văn 8 Tập 1).

2. Tác phẩm

* Xuất xứ: Văn bản Đánh nhau với cối xay gió được trích từ tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê của nhà văn Xéc-van-tét.

* Tóm tắt

Hai thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô trên đường đi tìm những chiến công thì phát hiện ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng tượng đó là những tên khổng lồ và quyết giao chiến. Xan-chô biết sự nhầm lẫn, can ngăn nhưng không thành. Đôn Ki-hô-tê cầm giáo xông vào, bỗng gió nổi lên, cối xay gió chuyển động và Đôn Ki-hô-tê ngã kềnh ra. Xan-chô chạy đến cứu chủ. Đôn Ki-hô-tê ngã đau nhưng không kêu ca vì cho mình là “hiệp sĩ giang hồ”, còn giải thích lí do bại trận là do pháp sư Phơ-re-xtôn thù nghịch. Hôm sau, hai thầy trò tiếp tục lên đường tìm kiếm những cuộc phiêu lưu mới.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

* Bố cục của truyện:

Văn bản Đánh nhau với cối xay gió có thể chia làm 3 phần:

  • Phần 1: từ đầu => "không cân sức" : tình cảnh trước khi Đôn Ki-hô-tê giao chiến với cối xay gió.
  • Phần 2: tiếp => "toạc nửa vai" : Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.
  • Phần 3: còn lại : Hai thầy trò tiếp tục cuộc phiêu lưu.

* 5 sự việc chủ yếu bộc lộ tính cách nhân vật:

  • Đôn Ki-hô-tê phát hiện ra ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng và cho đó là những tên khổng lồ ghê gớm, cần giết hết bọn chúng
  • Đôn Ki-hô-tê mong nàng Đuyn-xi-nê-a cứu giúp rồi xông vào đánh cối xay gió.
  • Đôn Ki-hô-tê bị thương nặng vì bị cối xay gió đạp cánh quạt vào người và ngựa, Xan-chô đến cứu giúp và hai thầy trò tranh luận về "cối xay gió".
  • Vừa bàn tán chuyện xảy ra, hai thầy trò đi về phía cảng La-pu-xê vì theo Đôn Ki-hô-tê, con đường này có nhiều chuyện phiêu lưu khác nhau.
  • Đêm nằm dưới vòm cây, Đôn Ki-hô-tê không ngủ mà nằm nghĩ tới tình nương.

Câu 2:

Những nét hay và dở trong tính cách của Đôn Ki-hô-tê:

  • Trí tuệ: mê muội vì đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ (thấy cối xay gió lại nghĩ bọn khổng lồ gian ác, khi bị quật ngã lại cho rằng đó là do pháp sư yểm bùa biến những tên khổng lồ thành cối xay)
  • Tư tưởng: tiêu diệt cái xấu, có tinh thần hiệp sĩ.
  • Hành động: bất chấp nguy hiểm và lời can ngăn của Xan-chô vẫn lao vào đánh nhau với cối xay gió
  • Tính cách: dũng cảm, khắc khổ, cứng nhắc.
  • Quan niệm sống: quên mình vì việc nghĩa (quên cả chuyện ăn, ngủ, chăm lo cho bản thân)

=> Đôn Ki-hô-tê là một nhân vật có lý tưởng tốt, có tinh thần hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động thì lại điên rồ và phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc truyện kiếm hiệp quá nhiều.

Câu 3:

Nhân vật Xan-chô Pan-xa cũng có những mặt tốt, mặt xấu:

  • Về trí tuệ: hoàn toàn tỉnh táo, có khả năng nhận thức được sự việc, cối xay gió là cối xay
  • Ước muốn: thực tế tới mức thực dụng (mong được cai trị một vài hòn đảo).
  • Hành động: nhút nhát, sợ sệt (không dám theo chủ vào đánh nhau với cối xay, hơi đau một chút là kêu ca ngay).
  • Quan niệm sống: quá chú trọng tới bản thân (quan tâm quá mức tới việc ăn, ngủ,...)
  • Tính cách: nhát gan, ích kỉ, vụ lợi nhưng trung thành, thực tế.

Câu 4:

Đối chiếu hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa:

* Dáng vẻ bề ngoài:

  • Đôn Ki-hô-tê: gầy gò, cao lênh khênh.
  • Xan-chô Pan-xa: béo lùn, cưỡi lừa thấp lè tè.

* Nguồn gốc xuất thân:

  • Đôn Ki-hô-tê: quý tộc.
  • Xan-chô Pan-xa: nông dân.

* Suy nghĩ:

  • Đôn Ki-hô-tê: ảo tưởng, mê muội, phi thực tế.
  • Xan-chô Pan-xa: tỉnh táo, thực tế.

* Hành động:

  • Đôn Ki-hô-tê: Điên rồ, hấp tấp, thiếu suy xét.
  • Xan-chô Pan-xa: thực dụng

* Tính cách:

  • Đôn Ki-hô-tê: dũng cảm, coi trọng danh dự, ảo tưởng
  • Xan-chô Pan-xa: Nhát gan, thật thà, thực tế.