Xin chào các em! Hôm nay, Soạn Văn sẽ hướng dẫn các em soạn bài: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Văn bản này của tác giả Thân Nhân Trung và được biên soạn trong chương trình SGK Ngữ Văn 10 Tập 2. Mời các em cùng tham khảo nhé!

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả: Thân Nhân Trung (Các em tham khảo phần giới thiệu tác giả trong SGK Ngữ Văn 10 Tập 2).

2. Tác phẩm

* Xuất xứ: Bài trích Hiền tài là nguyên khí của quốc gia được rút từ tác phẩm có tên là Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba. Đây là một trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu Hà Nội.

* Văn bia là loại văn được khắc trên mặt đá nhằm ghi chép những sự việc trọng đại, hoặc tên tuổi, cuộc đời của những người có công đức lớn để lưu truyền cho đời sau.

* Bố cục: Văn bản có thể được chia làm 2 phần:

  • Phần 1: từ đầu -> "làm đến mức cao nhất" : Nêu lên giá trị hiền tài với đất nước.
  • Phần 2: còn lại : Ý nghĩa của việc dựng bia, khắc tên người hiền tài.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Hiền tài có vai trò quan trọng đối với đất nước:

  • Hiền tài là người có đức độ, học rộng tài cao, thông minh, sáng suốt. Họ là hạt nhân, là khí chất ban đầu làm nên sự sống và sự phát triển của một đất nước.
  • Hiền tài có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của mỗi quốc gia

Nhà nước ta đã từng có những chính sách để trọng đãi hiền tài: đề cao danh tiếng, phong chức tước, cấp bậc, ghi tên bảng vàng, đãi yến tiệc, khắc bia tiến sĩ lưu danh sử sách,...

Câu 2:

Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau:

  • Lưu danh hiền tài muôn đời, thể hiện sự coi trọng người tài
  • Khuyến khích các nhân tài tham gia giúp vua và giúp đất nước hưng thịnh
  • Noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác, "kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng".

Câu 3:

Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là:

  • Dù trong thời đại nào, hiền tài cũng là nhân tố quan trọng để phát triển đất nước. Do vậy, cần có nhiều biện pháp giữ chân người tài cống hiến cho đất nước
  • Cần có chính sách đầu tư cho giáo dục, tạo điều kiện hết sức có thể cho người tài có thể bộc lộ năng lực

Câu 4:

Sơ đồ về kết cấu của bài văn bia nói trên: