Xin chào các em! Trong bài viết ngày hôm nay, Soạn Văn sẽ hướng dẫn các em soạn văn bản: Tinh thần thể dục. Đây là một tác phẩm của tác giả Nguyễn Công Hoan, được biên soạn trong chương trình SGK Ngữ Văn 11 Tập 1. Các em hãy cùng theo dõi nhé!

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1: Bố cục và cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan trong truyện ngắn trào phúng này có điểm đặc biệt.

* Bố cục: chia làm 3 đoạn:

  • Đoạn 1: từ đầu => "Nay sức, Lê Thăng" :  Giới thiệu lệnh của trên qua trát quan về làng.
  • Đoạn 2: tiếp => "Vâng" : Những người bị bắt đi xem bóng đá trực tiếp xin ông Lí (Lí trưởng)
  • Đoạn 3: còn lại : Cảnh lùng sục bắt người đi xem bóng đá.

* Cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan trong truyện ngắn trào phúng: Sau đoạn mở đầu giới thiệu tờ trát của tri huyện Lê Thăng là cảnh thứ nhất thì truyện bao gồm thêm năm cảnh, trong đó năm cảnh sau liên kết với nhau để thể hiện chủ đề, trào phúng cái tinh thần thể dục trước cách mạng.

  • Cảnh 1: Tờ trát về làng với giọng cứng nhắc, hách dịch là nguyên nhân cho tất cả các cảnh sau
  • Ba cảnh sau: là những cảnh đối phó khác nhau của dân làng trước cái lệnh sắt đá của quan huyện
  • Hai cảnh cuối cùng: là cảnh tróc nã dữ dội, đưa người xem đi đá bóng mà như dẫn giải tù binh.

=> Các cảnh tượng tưởng như rời rạc nhưng lại được móc nối với nhau trong mối quan hệ nhân quả, cùng góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm.

Câu 2:

* Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện: đi xem bóng đá là một hoạt động thể thao nhưng trong truyện, xem bóng đá lại trở thành một tai họa với người dân.

* Mâu thuẫn trào phúng riêng từng cảnh:

  • Cảnh 1: yêu cầu người dân đi xem bóng đá bằng một cái lệnh
  • Cảnh 2: anh Mịch van xin ông Lí miễn cho việc đi xem đá bóng vì anh còn phải đi làm trừ nợ cho ông Nghị. Nhưng những lời van xin thống thiết của anh không làm ông Lí động lòng.
  • Cảnh 3: bác Phô xin cho chồng mình không phải đi xem bóng đá với lí do ốm đau. Bác Phô còn mang theo cả cành cau biếu ông Lí, van xin thống thiết nhưng ông Lí cũng rất kiên quyết "Ốm gần chết cũng phải đi. Ai cũng lấy cớ ốm yếu mà không đi, thì người ta đá bóng cho chó xem à?"
  • Cảnh 4: bà cụ Phó Bính thức thời hơn, cũng bởi bà có nhiều tiền hơn, bà đút lót ông Lí 3 hào. Bà có tiền để thuê người đi thay. Vì vậy, phản ứng của ông Lí nhã nhặn hơn, ông không dọa nạt mà chỉ trách nhẹ "Làm việc mà cứ gặp phải những người như con bà, thì tôi đến chết mất", sau khi đã bỏ ba hào vào túi.
  • Cảnh 5: cảnh van xin, người chạy chọt, người trốn tránh khiến các ông lí dịch trong làng vô cùng vất vả với việc bắt người đi xem thể thao. Đánh đập, quát tháo, chửi rủa,... Cảnh tượng thương tâm nhất là cảnh thằng Cò ôm con trốn trong đống rơm mà cũng không thoát.
  • Cảnh 6: không khí của buổi lên đường cũng không vui vẻ gì. Những người không may mắn, không thể trốn thoát được phải tập trung xếp hàng để lên đường đi xem bóng đá. Họ bị giải đi như đoàn tù binh.

=> Qua đó, tạo nên một tiếng cười trào phúng châm biếm sâu cay vào thực trạng xã hội lúc bấy giờ. Tiếng cười đó, Nguyễn Công Hoan muốn ném thẳng vào mặt cái chế độ thực dân thối nát.

Câu 3:

Ý nghĩa phê phán của truyện Tinh thần thể dục:

  • Phê phán thói giả dối, chính sách lừa bịp người dân của bọn cầm quyền thực dân phong kiến
  • Trong khi cuộc sống của dân chúng vô cùng khốn khổ thì chính quyền tay sai thực dân lại bày đặt những trò thể thao xa xỉ
  • Qua tiếng cười trào phúng đó cũng thể hiện lên được cái nỗi đau, không chỉ nỗi đau của riêng tác giả mà nỗi đau cho toàn thể dân tộc khi phải cúi dưới gầm của bọn thực dân phong kiến, hay nói rộng hơn là nỗi đau mất nước