Xin chào các em! Trong bài viết ngày hôm nay, Soạn Văn sẽ hướng dẫn các em soạn văn bản: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác. Đây là bài điếu văn mà Ph. Ăng-ghen đọc trước mộ Các Mác, văn bản được biên soạn trong chương trình Ngữ Văn 11 Tập 2. Mời các em cùng tham khảo nhé!

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả : Phri-đrích Ăng-ghen (các em tham khảo phần giới thiệu chi tiết về tác giả trong SGK Ngữ Văn 11 Tập 2).

2. Tác phẩm

* Văn bản Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác là bài điếu văn của Ăng-ghen đọc trước mộ Mác, trong đó ông đã đánh giá cao cống hiến to lớn của Mác và biểu lộ tình cảm tiếc thương của những người cộng sản trước tổn thất to lớn không gì bù đắp được này. Tên bài do người biên soạn đặt.

* Bố cục: văn bản có thể được chia làm 3 phần:

  • Phần 1: từ đầu -> "sự qua đời của bậc vĩ nhân ấy gây ra" : thông báo về sự qua đời của Các Mác là một tổn thất lớn cho nhân loại.
  • Phần 2: tiếp -> "cho người đó không làm thêm gì nữa" : Những cống hiến to lớn của Mác với nhân loại.
  • Phần 3: còn lại : thể hiện nỗi tiếc thương, khẳng định sự bất tử của Mác.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Bố cục như trên.

Câu 2: 

Những đóng góp to lớn của Mác khiến ông trở thành "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại":

  • Ông đã tìm ra được quy luật phát triển của loài người, bản chất của quy luật này là cơ sở hạ tầng quyết định thượng tầng kiến trúc.
  • Các Mác đã tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do nó đẻ ra.
  • Đây là cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận và thực tiễn, biến các lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

Ngoài ra, Các Mác còn là người sáng lập ra hội Liên hiệp công nhân quốc tế.

=> Những cống hiến của Các Mác mang tầm vóc khái quát thời đại, mở đường cho thời đại mới.

Câu 3:

Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Mác, Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc (còn gọi là biện pháp tăng tiến): giống như A... thì B đã... Nhưng không chỉ như A mà B còn... -> lập luận theo một trật tự tăng tiến, cống hiến sau lớn hơn cống hiến trước.

  • Nhưng không chỉ có thế thôi (Các Mác còn phát hiện ra giá trị thặng dư)
  • Nhưng đấy không hoàn toàn không phải là điều chủ yếu ở Các Mác (trước hết Mác là một nhà cách mạng...)

=> Nổi bật tầm tư tưởng và những cống hiến vĩ đại của Các Mác.

Câu 4:

Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn:

  • Thái độ: Ăng-ghen đề cao, ca ngợi đối với những đóng góp của Mác cho nhân loại
  • Tỉnh cảm: Ông bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn từ tận đáy lòng trước sự ra đi của Mác.

Câu 5:

Ý kiến: "... Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả": 

  • Kẻ đối địch của Mác là bọn tư bản, những kẻ đi bóc lột người lao động, là tư tưởng, học thuyết phản động, duy tâm, bất công xã hội chứ không phải là một cá nhân cụ thể nào.
  • Mác "chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả"  bởi vì mục đích cả đời của Các Mác, mọi tâm huyết và tài năng của ông là chống lại toàn bộ chế độ tư sản và bảo vệ giai cấp vô sản và nhân dân lao động, chứ không chống lại một người nào cụ thể nào cả.

=> Có thể nói, lời khẳng định của Ăng-ghen như một lời cầu nguyện dành cho Các Mác.